Bij het verkleinen van de wachtlijsten bij orthopedische ingrepen zoals heup- en knieprotheses zijn er belangrijke keuzes te maken die de kwaliteit van leven van patiënten in onze maatschappij verbeteren. Volgens Sjoerd Bulstra, voorzitter van de Nederlandse Orthopaedische Vereniging (NOV) en Taco Gosens, orthopedisch chirurg uit Tilburg vraagt dat om “beter beleid”, zodat zorgverleners hun werk kunnen doen.
Vanwege covid zijn de wachttijden voor kunstgewrichten zoals knie en heupprotheses toegenomen. Daarnaast wachten nu veel mensen op een rugoperatie. “In totaal gaat het om circa 50.000 wachtende patiënten”, aldus Bulstra. Gosens: “We lopen nu een stukje in, maar door het tekort aan verzorgenden in onze teams verloopt dat moeizaam.” Veel zorgverleners zijn tijdens de pandemie arbeidsongeschikt geworden, waardoor de huidige bezetting niet 100 procent is.
Gosens: “Je kunt niet inhalen, als iedereen even hard rijdt.” Bulstra ziet vooral een toename in artrose en sportletsels. “Er zijn simpelweg meer oudere mensen en mensen sporten meer, waardoor wij meer abnormale slijtages zien.”
Dat vraagt om meer orthopeden. “Jonge klaren (orthopeden in opleiding) kunnen geen werk vinden”, zegt Bulstra: “Dat komt door het Hoofdlijnenakkoord (HLA). Het Capaciteitsorgaan rekent uit hoeveel artsen we nodig hebben. Ze geven vervolgens een advies dat VWS overneemt. In de ziekenhuizen mag er geen productiestijging komen volgens het HLA. Specialisten kunnen daardoor niet zomaar iemand aannemen, terwijl de zorgvraag toeneemt. Er is wel werk, maar geen plek om te werken.” De extra opgeleide artsen vinden geen baan en het tekort blijft. Het is volgens Bulstra belangrijk om de wachtlijsten sneller weg te werken.
“Ook is het bij een aantal orthopedische behandelingen belangrijk om vroegtijdig in te grijpen, anders krijg je bijvoorbeeld de O-benen niet meer recht.” Gosens vult aan: “Wachten met operaties vermindert de kwaliteit van leven van patiënten. Mensen kunnen niet op vakantie, of aan een studie beginnen. Ook oudere mensen die wachten, verliezen hun conditie. Je moet fit voor een operatie verschijnen en dat kan niet als je lang moet wachten en alleen maar achteruitgaat.”
Inhaalzorg orthopedie vraagt om aandacht voor kwaliteit van leven Volgens Bulstra is er nog geen sprake van inhalen. Bulstra: “We zitten op 70 tot 80 procent van ons niveau en de wachtlijsten groeien. Onze NOV-leden, de circa 90 praktijken, zeggen: kijk in de wachtlijst wie er eerst moet en doe dat op medische gronden. Prioriteren geeft ook weer problemen, want dat betekent dat andere patiënten langer moeten wachten. Gosens: “Wanneer een kunstheup loszit, levert dat schade op aan het bot. Die patiënten moet je er eerst tussenuit pikken. Ook moet je dagbehandelingen en versnelde procedures doen voor mensen die naar een verpleegafdeling moeten.
Bulstra: “We moeten tevens meer verpleegkundigen opleiden, ze beter betalen en meer tijd geven per patiënt. Je moet even kunnen zitten met een patiënt, dat levert kwaliteitswinst voor de zorgverlener en de patiënt.”
Samenwerken met externe partijen is ook een manier om de wachtlijsten te verkorten. Bulstra: “Wanneer je één klacht hebt, kun je ook goed terecht in een zelfstandige behandelkliniek (zbc). Wanneer je echter ook andere klachten hebt, waarbij andere specialismen te pas moeten komen, dan kun je alleen terecht in het ziekenhuis. Bulstra tot slot: “Als het beleid niet verandert, dan houden we wachtlijsten.
Dat ligt vooral bij de overheid. “Deze ziet de zorg als een kostenpost, maar in de curatieve zorg levert elke euro ongeveer 1,20 op. Je houdt mensen onafhankelijk en mobiel. We hebben het nu alleen over kosten. Gezondheid is het belangrijkst voor mensen. Goede zorg is de motor van de maatschappij. We moeten een stapje bijzetten en met technologie en andere middelen de zorg efficiënter maken, maar uiteindelijk wordt het niet zomaar goedkoper, want dan laat je de maatschappij lijden.”
