Als we denken over de toekomst van geld, komt digitalisering het eerst in ons op. Digitale betalingen zullen steeds meer toenemen en papiergeld zal langzaamaan verdwijnen. Maar in welke mate en snelheid zal dit gebeuren? En zullen cryptovaluta en blockchaintechnologie in het monetaire systeem worden opgenomen? Hoe veilig en efficiënt zullen betalingen straks zijn? We spraken hierover met Jonas Gross, voorzitter van de Digital Euro Association (DEA), een denktank die zich met alle aspecten van de digitale euro bezighoudt en Wilhelm Roth, lid van de Digital Euro Association en CEO van Icoinic, de Amsterdamse fondsbeheerder die in cryptovaluta belegt.
ONTWIKKELINGEN RICHTING BLOCKCHAIN
Het geldconcept begon lang geleden met ruilhandel in voedsel, goederen en diensten. Daarna gebruikte men goud en zilver, aan de goudstandaard verbonden papiergeld en uiteindelijk papiergeld zonder relatie met de goudprijs. Dat geld gebruiken we tegenwoordig nog steeds. Roth: “Het is wel duidelijk dat dit steeds meer in digitaal geld zal overgaan.” Gross: “De monetaire systemen zijn nooit opwindender geweest dan nu. Men betaalt steeds meer digitaal, cash neemt gestaag af, en niet alleen wegens COVID. Nieuwe technische mogelijkheden kunnen digitale betalingen veiliger, gemakkelijker en goedkoper maken.” Volgens Roth zal de transitie naar digitaal geld in Europa niet teveel moeilijkheden opleveren. “Als je je bank-app opent zie je al digitaal geld, dus de overgang is onderweg. De volgende stap zal zijn dat de Centrale Bank zijn eigen eurokapitaal digitaliseert in de vorm van CBDC’s (Central Bank Digital Currencies), gebaseerd op blockchaintechnologie. In wezen gaat dit over cryptografische veiligheid, met als doel het witwassen van geld te voorkomen. De ECB zal zijn euroreserves koppelen aan een digitale euromunt, en deze direct met de burgers verbinden. Hierdoor zullen de commerciële banken veel van hun functies kwijtraken.” Gross: “Deze digitale euromunten zijn erg efficiënt bij transacties met het buitenland, die nu nog erg ingewikkeld zijn. Er zijn nog allerlei banken en andere organisaties bij betrokken die allemaal verschillende dataformaten gebruiken. Blockchains vereenvoudigen deze tussenstappen sterk, en standaardiseren de data-uitwisseling.”
VOORDELEN VOOR BURGERS
Roth: “De dataversleuteling biedt bescherming tegen vijandige krachten die via de euro hun zwarte geld willen witwassen en gebruiken voor criminele activiteiten. Burgers zullen trouwens niet veel van de digitale transitie merken. Hun credit cards en apps blijven gewoon werken zoals ze gewend zijn, alleen goedkoper waarschijnlijk.” Een interessante kwestie is of er ook nog fysiek geld in omloop blijft. Roth verwacht dat een bescheiden hoeveelheid zal worden bewaard voor oudere mensen, of voor worst case scenario’s. “Net als goudreserves, zodat er tenminste iets is dat ter vervanging kan dienen voor als het digitale systeem uitvalt.” Ook om redenen van privacy heeft papiergeld natuurlijk zijn waarde. Daarom is Gross er een fan van: “Ik hoop dat papiergeld zo lang mogelijk blijft bestaan! Geen enkel ander betaalmiddel zorgt voor zoveel privacy”.
“BETTER SAFE THAN SORRY”
Het zal zeker veel tijd kosten voordat de transitie is afgerond, vooral wegens de consequenties op juridisch en reguleringsvlak. Het zal nog zeker jaren duren om de CBDC’s als nieuwe identiteit van ons geld te introduceren. Dat lijkt langzaam, maar de overgang moet natuurlijk uiterst behoedzaam gebeuren. Roth: “Better safe than sorry…” Gross: “Het is essentieel dat mensen het financiële systeem blijven vertrouwen. Er mag geen verwarring ontstaan.”
CRYPTOVALUTA ALS BETAALMIDDEL EN BELEGGINGSINSTRUMENT
“El Salvador startte kort geleden een beroemd project en voerde bitcoins in als officieel betaalmiddel. Is dat experiment levensvatbaar? Roth: “Het is een interessante testcase voor hoe de cryptografische technologie voor betalingen kan worden gebruikt, maar in Europa verwacht ik niet dat dit snel zal gaan gebeuren. De veiligheid zal nog een probleem worden in El Salvador, en het zal gevolgen hebben voor de maatschappij en de economische stabiliteit. Een goede reden waarom het toezicht in Europa zo streng is.” Gross zegt dat de belangstelling in El Salvador om de cryptovaluta te gebruiken als wettig betaalmiddel voortkomt uit economische en sociale factoren, zoals de grote hoeveelheid mensen zonder bankrekening, en de hoge transactiekosten voor overboekingen via banken.” Naast de innovatieve en technologische vooruitgang, zien Roth en Gross de cryptovaluta als kansrijk beleggingsinstrument. Gross: “Ik zie crypto’s steeds meer als digitaal goud, en verwacht dat de koersen op de langere termijn zullen stijgen. Persoonlijk houd ik mijn bitcoins liever in portefeuille dan dat ik ze verkoop, want ik ben optimistisch over de toekomst.” Roth, die een beleggingsfonds met crypto’s beheert, is het met hem eens: “Beleggen gaat via euro’s natuurlijk. Beleggers kopen crypto’s met euro’s, wij beleggen die via de cryptobeurzen, en als de beleggers ze weer verkopen krijgen ze er weer euro’s voor terug. We werken er hard aan om van Nederland het centrum van de nieuwe financiële wereld te maken.”
