Begin jaren negentig blesseerde Jan Schrijver (48) zich tijdens een jiujitsu training. Deze blessure resulteerde in ernstige rug- en beenpijn (dubbele hernia) die zijn leven dertig jaar lang volkomen zou domineren. In augustus 2019 werd bij Jan, als derde persoon in Europa, een nieuw type neurostimulator met ‘smart loop’ geplaatst. “Mijn leven is compleet veranderd. Voetballen met mijn jongste zoon, dat kan nu.”
Na tal van specialisten te hebben geraadpleegd komt Jan Schrijver in 2011 uit bij een rugkliniek. “Een MRI wees uit dat ik een hernia had waar ik na veel medische omzwervingen in 2012 en 2017 aan ben geopereerd. De pijn bleef. In 2019 werd het nieuwe Evoke® neurostimulatiesysteem geïmplanteerd. Mijn lijf reageerde plotseling anders op de hernia, de pijn veranderde in tintelingen. In het begin voelde dat vreemd aan maar die tintelingen wennen snel. Ik was euforisch en dankbaar want ineens kon ik dingen die ik jarenlang niet kon. Na de gewenningsperiode van drie maanden voelde ik de tintelingen soms niet meer. Die leken te verdwijnen in mijn dagelijkse doen. Voor de implantatie van het Evoke® systeem was mijn pijnscore 9 en nu na drie jaar is dit 2-3. Mijn leven is 180 graden gedraaid. Ik kan er eindelijk voor mijn gezin zijn en weer genieten van het leven. Afgelopen weekend heb ik twee kasten in elkaar gezet. Zo bijzonder. Ik realiseer me dat ik jarenlang niet om de pijn heen kon. Ik was mijn pijn. Dat is nu voorbij en dat voelt als een bevrijding.”
Dr. Harold Nijhuis is anesthesioloog in het Sint Antonius Ziekenhuis te Nieuwegein, het grootste centrum voor neurostimulatie in Nederland. Hij is gespecialiseerd in neurostimulatie en doet momenteel promotieonderzoek op dit gebied. In 2019 is hij buiten studieverband als eerste ter wereld gestart met het implanteren van het Evoke® Closed-Loop systeem. Hij is ook de arts die Jan heeft geopereerd.
Van subjectief naar objectief
De geschiedenis van neurostimulatie gaat terug tot 1967 toen voor de eerste keer elektroden werden geplaatst bij het ruggenmerg van een patiënt met als doel pijn te bestrijden . Toch is het pas sinds 2019 mogelijk om de hoeveelheid geactiveerde zenuwen te ‘meten’ door een innovatieve techniek (Evoke® Smart-Loop systeem). “We hebben voor het eerst objectieve data,” legt Dr. Nijhuis uit. “Op 23 juli 2019 vond wereldwijd de eerste ingreep plaats in het Sint Antonius Ziekenhuis en inmiddels zijn er tientallen Nederlandse patiënten met dit nieuwe type neurostimulator geïmplanteerd. Het geweldige is dat we dezelfde resultaten behalen als in eerdere buitenlandse studies worden beschreven. Dat wil zeggen dat bijna 90% van de patiënten meer dan 50% pijnreductie ervaart op lange termijn. Het overgrote merendeel van de patiënten is zeer tevreden. Onder andere patiënten met Peristant Spinal Pain (voorheen Failed Back Surgery) Syndrome zoals Jan Schrijver komen in aanmerking voor deze vorm van neuromodulatie. We behandelen met name patiënten met rugpijn waarbij de pijn uitstraalt naar de benen zoals bijvoorbeeld het geval is bij een hernia.”
Gesloten systeem
Het nieuwe Evoke® systeem biedt een aantal voordelen: het behandelt de pijn lokaal door elektrische pulsen te geven op het ruggenmerg. Hierdoor worden de pijnsignalen beïnvloed. Het is een effectieve behandeling die volledig omkeerbaar is. “De elektroden worden geplaats in de epidurale ruimte, dichtbij het ruggenmerg,” vertelt Dr. Nijhuis. “Neurostimulatie is effectief bij een bepaalde stroomsterkte die per persoon verschillend is. De elektroden bewegen ten opzichte van het ruggenmerg onder invloed van elke beweging, hartslag, bij lachen of bij hoesten. Het Evoke® SmartLoop-systeem is ontworpen om pijnverlichting te optimaliseren door de unieke respons van elke patiënt op de stimulatie te registreren. Het systeem maakt miljoenen real-time aanpassingen per dag om een consistent niveau van therapieafgifte voor elke patiënt te behouden en perioden van over- en onderstimulatie te vermijden, hetgeen historisch gezien een uitdaging was en nog steeds is voor de prestaties van andere vergelijkbare neurostimulatoren. De Evoke® Smart-Loop technologie is uniek binnen de neurostimulatie en de resultaten zijn tot nu toe zeer positief.”
Last resort
Neurostimulatie is op dit moment een last resort behandeling. “100% van de patiënten die wij zien neemt dagelijks hoge doseringen zware pijnstillers zoals opiaten,” vertelt Dr. Nijhuis. “Deze medicatie bouwen we succesvol af omdat patiënten geen of in ieder geval significant minder opiaten nodig hebben wanneer ze eenmaal zijn overgestapt op neuromodulatie. Het is wat mij betreft hoog tijd dat neurostimulatie eerder wordt ingezet in het behandeltraject en niet pas als patiënten veel verschillende andere behandelingen hebben moeten ondergaan zonder het gewenste effect. Ik hoop dat deze innovatie hier in de toekomst aan bij zal dragen.”
