Meer dan de helft van de Nederlandse volwassenen heeft overgewicht. Zo’n 16% kampt met obesitas – een aandoening die veel verder gaat dan ‘een paar kilo te veel’. In een maatschappij waar ongezonde keuzes overal op de loer liggen, probeert de Nederlandse Obesitas Kliniek (NOK) al meer dan dertig jaar mensen te begeleiden naar een gezonder gewicht. Arts en medisch manager Inge Palm is inmiddels acht jaar verbonden aan NOK Clinics en ziet de zorg rondom obesitas snel veranderen – in aanbod én in complexiteit. “Vroeger hadden patiënten in feite maar twee keuzes: een maagverkleining of op dieet,” vertelt Palm. “Dat was het. Inmiddels is er gelukkig veel meer mogelijk.”
Van operatie tot injectie: de behandelopties
Palm werkte mee aan de opbouw van NOK Clinics, een gespecialiseerde tak binnen de organisatie gericht op medicamenteuze behandeling bij overgewicht. “We bieden nu alle erkende afslankmedicatie aan die in Europa beschikbaar is – maar altijd in combinatie met leefstijlbegeleiding. Dat blijft de basis,” benadrukt Palm. Dat is een belangrijk onderscheid met sommige andere spelers in de markt. Er zijn aanbieders die opereren op of over de grens van wat medisch verantwoord is. “Er zijn klinieken die de regels wat losser nemen. Wij doen dat nadrukkelijk níet,” zegt Palm stellig. “We werken strikt volgens de officiële indicaties en protocollen. Dat is niet alleen professioneel, maar ook in het belang van de patiënt.”
Maatwerk als uitgangspunt
De behandeling bij NOK Clinics begint altijd met een intake. Wat is iemands medische voorgeschiedenis, motivatie, voorkeuren en leefomstandigheden? Is een operatie geschikt of is medicatie een betere keuze? Palm: “Het gaat ons niet om standaardroutes, maar om passende zorg voor elke persoon. Je kunt zelfs combineren: starten met medicatie en later opereren, of juist andersom.” clique zorg 13 En hoewel leefstijlbegeleiding centraal staat, blijkt in praktijk dat langdurige ondersteuning – soms zelfs levenslang – nodig is. “Obesitas is een chronische aandoening. Net als bij hoge bloeddruk of diabetes is het niet raar dat iemand langere tijd medicijnen gebruikt,” legt Palm uit.
Het grotere plaatje: obesogene omgeving en stigma
Maar behandeling alleen is niet genoeg. Volgens Palm leven we in een zogenoemde obesogene omgeving: een wereld waarin de verleidingen – ongezond eten, weinig bewegen, stress – alomtegenwoordig zijn. Gezonde keuzes maken vraagt niet alleen kennis, maar ook geld, tijd en ondersteuning. “Voeding van goede kwaliteit is vaak duurder. En gezond leven vraagt ruimte in je hoofd, en die heeft niet iedereen,” zegt Palm. “Daarom kijken wij bij begeleiding ook naar zaken als slaap, stress, emoties en zelfs werkdruk.” Ook stigma speelt een grote rol – in de samenleving én soms in de zorg. “Het idee dat mensen met overgewicht gewoon minder moeten eten en meer moeten bewegen is helaas nog springlevend. Maar het is allang bekend dat er veel meer speelt: genetica, hormonen, psychologische factoren. Gelukkig groeit dat inzicht ook onder artsen.”
Educatie en preventie
Hoewel NOK Clinics zich richt op volwassenen, speelt preventie volgens Palm een steeds grotere rol. “Kinderen worden behandeld door kinderartsen, maar we zien ook daar een verontrustende toename van obesitas. En helaas raken sociaal-economische verschillen ook hier: wie minder middelen of taalvaardigheid heeft, komt vaak pas laat of moeilijker in zorg. Daar ligt nog veel werk.” Palm geeft daarom ook scholing aan huisartsen en ziet daarin hoopvolle signalen. “Steeds meer huisartsen erkennen de waarde van specialistische begeleiding. Sommige praktijken willen zelf meer doen, andere verwijzen juist bewust door. Beide is goed, zolang het belang van de patiënt maar voorop staat.”
Patiëntenverhalen: van zwangerschapswens tot sportdroom
Voor Palm blijft het patiëntencontact het mooiste deel van haar werk – ondanks haar managementrol draait ze nog wekelijks spreekuur. “Er zijn veel verhalen die me bijblijven,” vertelt ze. “Vrouwen die niet aan een vruchtbaarheidstraject mochten beginnen vanwege hun gewicht, die na behandeling bij ons uiteindelijk toch zwanger raken. Of mensen die slecht konden bewegen en nu meedoen aan sportwedstrijden. Dat is zó dankbaar.”
Gezondheidswinst, niet uiterlijk vertoon
“Wat ons onderscheidt van de cosmetische benadering, is dat het ons niet gaat om uiterlijk,” benadrukt Palm. “Wij helpen mensen hun gezondheid te verbeteren. Dat gaat over meer energie, minder ziektes, beter slapen – en uiteindelijk over kwaliteit van leven.” De opmars van afslankmedicatie zoals tirzepatide (Mounjaro), semaglutide (Ozempic/Wegovy) en liraglutide (Saxenda) biedt nieuwe mogelijkheden, maar komt ook met risico’s. “We zien dat mensen soms zelf gaan bestellen via internet. Dat is gevaarlijk – je weet niet wat erin zit, en zonder begeleiding kan het echt misgaan,” waarschuwt Palm. Gelukkig ziet zij dat het gros van de mensen juist op zoek is naar veilige, deskundige zorg.
Toekomstvisie
De aanpak van NOK Clinics is een antwoord op een groeiend gezondheidsprobleem. Palm verwacht dat hun rol alleen maar groter wordt. “We zijn ooit begonnen met alleen leefstijlbegeleiding, toen kwamen daar operaties bij. Inmiddels begeleiden we ook duizenden mensen per jaar met leefstijl in combinatie met medicijnen. De mogelijkheden zijn gegroeid, maar de uitdaging blijft: mensen helpen die stap te zetten. En dat blijft ontzettend dankbaar werk.”
Wil je meer informatie over de behandelingen? Bel 088 – 88 32 400 of kijk op www.nokclinics.nl
