De afgelopen maanden zijn de aandelenbeurzen er niet rustiger op geworden. Wat de reden van die onrust ook mag zijn, feit is dat het bij veel beleggers een gevoel van nervositeit oproept. Dat gevoel kan zo sterk worden dat het in angst of zelfs paniek kan omslaan, en tot paniekverkopen leidt. Paniek veroorzaakt lagere koersen, want tegenover het enorme aanbod staat op zo’n moment juist heel weinig vraag. Het eind van het liedje is vaak dat beleggers hun aandelen met verlies hebben verkocht en zweren nooit meer de beurs op te gaan. Totdat de koersen weer een tijdje stijgen…
Deze cyclus is een bekend verhaal, maar zijn zulke extreme reacties ook te vermijden? Kan een belegger ook gewoon standvastig winst maken met aandelen? We spraken met Martine Hafkamp, algemeen directeur van Fintessa vermogensbeheer, dat in zijn portefeuille veel aandelen heeft opgenomen.
Houdt Fintessa rekening met onrustige tijden en sterke koersdalingen?
“We houden er standaard rekening mee, want onrust en koersdalingen horen er nu eenmaal bij. Aandelen stijgen op de lange termijn, maar nooit in een rechte lijn. Er vinden tussentijds altijd correcties en soms zelfs crashes plaats. Dat betekent dat aandelen niet alleen hard kunnen stijgen, maar ook hard kunnen dalen. Dat is de prijs die bij beleggen hoort. Er bestaat geen rendement zonder risico. Daarom moet je nooit beleggen met geleend geld én altijd alleen beleggen met geld dat je ‘over’ hebt.”
Hoe reageren jullie op koersdalingen?
“Dat ligt aan de situatie. Wanneer er sprake lijkt van een mogelijk te heftige reactie op slecht nieuws, dan hoeft er meestal niet veel te gebeuren. Hooguit kun je van de situatie gebruik maken door aandelen (bij-) te kopen die door die daling opeens veel gunstiger geprijsd zijn. Maar als er sprake is van een duidelijke fundamentele verslechtering die langer kan gaan duren, dan passen we het risicoprofiel aan. We zullen nooit voor onze cliënten de hele aandelenportefeuille verkopen, maar een verschuiving van offensieve naar meer defensieve beleggingscategorieën is zeker niet uitgesloten. Dat betekent minder beweeglijke aandelen en meer obligaties of liquiditeiten.”
Loop je niet altijd achter de feiten aan als je op heftige koersdalingen wilt reageren? Kenmerk is tenslotte dat ze onverwacht komen. Net als plotselinge koersstijgingen natuurlijk.
“Beweeglijkheid hoort er bij, daarom is het zaak om niet te heftig op koersfluctuaties te reageren. Je moet je niet laten leiden door de waan van de dag. We proberen daar juist doorheen te kijken en hooguit wat accenten bij te stellen. Er kan zelfs vooruit worden gelopen op een sneller herstel door het risicoprofiel van de portefeuille na een dip op te hogen. Beleggen is voor de langere termijn en dan blijken de beurzen er steeds weer bovenop te komen.”
Niet iedereen heeft een lange beleggingshorizon. Iemand die met pensioen gaat en zijn geld bij een vermogensbeheerder als Fintessa stalt heeft in verhouding weinig tijd.
“Bij Fintessa wordt het risicoprofiel van een beleggingsportefeuille onder meer bepaald aan de hand van de beleggingshorizon. Iemand met een relatief korte horizon zou nooit te zwaar in aandelen moeten zitten. Een neutraal profiel is dan meer op zijn plaats. Naarmate iemand ouder wordt bouwen we het risico in de portefeuille af.“
Hoe ga je om met de psychologie die bij veel beleggers heerst: als het goed gaat op de beurzen hebben ze vertrouwen en denken ze dat beurzen rationeel zijn. Maar als het fout gaat zien ze de logica niet meer. Schrikt dat klanten niet af?
“Een aantal potentiële cliënten zal daardoor de stap naar beleggen inderdaad niet maken. Met name nieuwe beleggers die nog niet gewend zijn aan koersfluctuaties hebben de neiging te schrikken. Het is onze taak al onze cliënten hierover goed te informeren, ook toekomstige. Met onze bestaande cliënten hebben we regelmatig contact en bespreken we ook de psychologische kanten. Beleggen doe je altijd voor de langere termijn, anders wordt het gokken. Met aandelen kun je een hoger rendement realiseren dan met sparen. De prijs die je daarvoor betaalt is de grotere beweeglijkheid en het irrationele gedrag van de beurzen. Een goede spreiding over veel verschillende sectoren en beleggingscategorieën beschermt de portefeuille.”
Geloof je in markttiming? Dat je nu verkoopt totdat koersen stabiliseren en dan terugkoopt?
“Met een groot belegd vermogen onder beheer, gespreid over veel verschillende cliënten, loopt markttiming uit op een fiasco. Een beetje bijsturen is nog wel mogelijk. Maar ook voor meer speculatief ingestelde beleggers die alleen hun eigen portefeuille beheren is het ontzettend moeilijk om de markt te timen. Zelfs als je bij wijze van spreken negen keer achter elkaar goed zit kan de tiende keer desastreus uitpakken en alle eerdere winsten tenietdoen. Bovendien moet je je afvragen wanneer je weer in de markt stapt als je eerder hebt verkocht. Dat is waarschijnlijk pas als je bevestiging hebt gekregen dat de koersen weer in een stijgende trend zitten. Dat instapmoment ligt vaak boven de koers waarop je bent uitgestapt.”
Geloof je wel in (bij-)kopen als de aandelen door onrust goedkoper zijn geworden, zodat je bij beursherstel extra profiteert?
“Ik geloof zeker in (bij-)kopen op zwakke momenten, maar wel gericht. Koop alleen aandelen die aansluiten bij je beleggingsdoelstelling, die passen in de portefeuille, die de spreiding geen geweld aandoen en die het herstel van het rendement kunnen bevorderen.”
Meer informatie vindt u op www.fintessa.nl
