Column Marijke Gordijn: Slaap ‘in sync’ met je biologische klok

[fusion_builder_container hundred_percent="no" hundred_percent_height="no" hundred_percent_height_scroll="no" hundred_percent_height_center_content="yes" equal_height_columns="no" menu_anchor="" hide_on_mobile="small-visibility,medium-visibility,large-visibility" status="published" publish_date="" class="" id="" background_color="" background_image="" background_position="center center" background_repeat="no-repeat" fade="no" background_parallax="none" enable_mobile="no" parallax_speed="0.3" video_mp4="" video_webm="" video_ogv="" video_url="" video_aspect_ratio="16:9" video_loop="yes" video_mute="yes" video_preview_image="" border_size="" border_color="" border_style="solid" margin_top="" margin_bottom="" padding_top="" padding_right="" padding_bottom="" padding_left=""][fusion_builder_row][fusion_builder_column type="1_1" layout="1_1" spacing="" center_content="no" link="" target="_self" min_height="" hide_on_mobile="small-visibility,medium-visibility,large-visibility" class="" id="" background_color="" background_image="" background_image_id="" background_position="left top" background_repeat="no-repeat" hover_type="none" border_size="0" border_color="" border_style="solid" border_position="all" border_radius="" box_shadow="no" dimension_box_shadow="" box_shadow_blur="0" box_shadow_spread="0" box_shadow_color="" box_shadow_style="" padding_top="" padding_right="" padding_bottom="" padding_left="" margin_top="" margin_bottom="" animation_type="" animation_direction="left" animation_speed="0.3" animation_offset="" last="no"][fusion_text columns="2" column_min_width="" column_spacing="" rule_style="default" rule_size="" rule_color="" hide_on_mobile="small-visibility,medium-visibility,large-visibility" class="" id=""] We leven in een 24/7 maatschappij. In Nederland werken zo’n 1.3 miljoen mensen geregeld in de nacht. In sommige gevallen omdat dit voor zorg of veiligheid noodzakelijk is, soms ook om economische redenen. En vaak ook gewoon omdat het kan. De vraag is: moeten wij dat online pakketje echt de volgende dag al in huis hebben? Moeten we daarvoor verschillende mensen ’s nachts laten werken? ’s Nachts werken betekent actief zijn als de biologische klok zegt dat je beter kunt slapen, slapen als je systeem ingericht is op wakker zijn, eten als je leverklok daar niet op is voorbereid, en ’s nachts licht zien in plaats van donker. De gezondheidsraad heeft in 2017 geconcludeerd dat deze aspecten een verhoogd risico geven op het ontwikkelen van hart- en vaatziekten, suikerziekte, en slaapstoornissen. Het advies is dan ook: werk zo min mogelijk in de nacht. Kan dat? Ja, dat kan. Dat zou bijvoorbeeld betekenen dat we dat pakje gewoon een dag later in huis hebben. Daarmee verlagen we het risico op gezondheidsproblemen van een grote groep mensen. Maar het is niet alleen nachtwerk dat zorgt voor verstoring van het slaap-waakritme. Het slaap-waakritme wordt aangestuurd door de biologische klok in de hersenen. Een gebied van 20 000 hersencellen dat het lichaam vertelt hoe laat het is. Deze klok verschilt tussen mensen, soms loopt die klok achter, dat leidt tot mensen die van nature avondmensen zijn. Soms loopt die klok snel en dan ben je een echt ochtendtype. Ook de extreme ochtend- en avondtypes slapen vaak uit sync met hun biologische klok, wat leidt tot wat we noemen een sociale jetlag: iedere week verschuift de slaap tussen vrije- en werkdagen. Ook dit leidt tot bovengenoemde gezondheidsrisico’s. Meer licht in de ochtend en overdag (minstens 2 uur buitenlicht, of bij een raam zitten), en gedimd omgevingslicht in de avond, zorgen voor het bijstellen van een langzaam lopende biologische klok. Het maakt dat mensen vroeger en regelmatiger zullen slapen. Een regelmatig slaap-waakritme en het verminderen van sociale jetlag zullen op korte termijn o.a. leiden tot een fitter gevoel en een beter immuunsysteem. Op lange termijn zorgt het voor gezond ouder worden. Marijke Gordijn chronobioloog, bestuurslid Good Light Group [/fusion_text][/fusion_builder_column][/fusion_builder_row][/fusion_builder_container]