De kracht van balans
Even je e-mail buiten werktijd checken, doorwerken tijdens de lunch of direct reageren op een net binnengekomen notificatie. Herkenbaar? Het lijken onschuldige acties, maar precies deze kleine acties zijn schadelijker dan je wellicht in eerste instantie zou denken. Hybride werken is voor velen in deze tijd de norm en inmiddels ook steeds vaker de wens van werknemers zelf. Hoewel groot geworden uit noodzaak, kent dit concept vele voordelen, maar ook valkuilen. LinkedIn pagina’s staan vol met aankondigingen van een derde en vierde eigen zaak, promoties worden veelvuldig gedeeld en met lange dagen wordt vaak gepronkt. Hard werken is goed, maar slaan we er niet een beetje in door? We gaan en willen altijd alles, maar hierdoor zul je beetje bij beetje breken en ligt een burn-out op de loer.
Arbeids- en organisatiepsycholoog Tinka van Vuuren ziet het nog vaak voorbijkomen. “Bij een burn-out zijn mensen oververmoeid en uitgeput. Ze nemen mentaal afstand van hun werk en voelen zich niet meer betrokken. Dit is niet enkel op de werkvloer het geval, maar ook in sociale kring. Mensen met een burn-out worden emotioneel vaak onstabieler, waardoor ze veel sneller en spontaner moeten huilen. Daarnaast gaan vaak de cognitieve prestaties achteruit, waardoor ze overall minder goed functioneren en bijvoorbeeld moeite hebben met ordenen. Let wel op dat burn-out klachten anders zijn dan een burn-out zelf. Wanneer je eenmaal een burn-out hebt, lig je er echt even helemaal uit.”
Tegenwoordig hoor je de term work-life balance steeds vaker voorbijkomen. Hoe vind je de balans tussen je drukke werk- en privéleven? En in hoeverre is het van belang dat deze twee in balans zijn? Gaat het even minder goed thuis, dan is er een grote kans dat je werk hier ook onder lijdt. Maar tegelijkertijd is het zo dat slechte werkprestaties voor stress in je privéleven kunnen zorgen. Dit betekent dat een verschuiving in een werk- of privésituatie, voor een complete storing bij beide levens kan zorgen. Daarom is het belangrijk om beide zaken in balans te hebben.
“Burn-outs worden veroorzaakt door een combinatie van werk en privé. Mensen werken te lang en hard door, waardoor ze niet meer kunnen herstellen. Dat is nu precies het gevaarlijke: herstellen is essentieel. Als je maar door blijft gaan en chronisch stress ontwikkelt, dan gaat het mis. Het is vaak ook een combinatie van te weinig ondersteuning, geen autonomie hebben en een problematische thuissituatie.” zo stelt Tinka. Echter blijft de vraag natuurlijk of een perfecte balans wel haalbaar is. De uitvinding van technologie heeft ons veel gebracht en geeft ons elke dag weer vele mogelijkheden.
Het is een interessant tegenstrijdig concept, waarbij we dankbaar zijn dat we op ieder moment van de dag bereikbaar zijn. Direct antwoord? Geen probleem. Lange reistijd? Telefonische meetings onderweg of een laptop mee in de trein en er kan altijd doorgewerkt worden. Tegelijkertijd is dit juist exact de reden waarom we steeds minder rust nemen. Er liggen zoveel kleine – en grote – taken in handbereik, dat er duidelijke regels aan te pas moeten komen om je mentaal gezond te houden.
“In eerste instantie leek hybride werken burn-outs te voorkomen, maar voor sommige mensen vergroot het de kans op een burn-out juist. Kinderen niet op school, geen contacten door een weggevallen sociale leven en een dunne lijn tussen werk en privé.” We zijn er dus van bewust dat een balans hierin geen overbodige luxe is. Nu kan dat wel geroepen worden, maar wat is ervoor nodig om dit te bereiken?
Een voordeel van een correcte work-life balance is dat je meer controle over je werkzaamheden zult ervaren. Bijvoorbeeld door eigen inbreng in de tijdstippen en dagdelen dat je werkt. Maar om dit goed uit te voeren, is bewustwording een belangrijk onderdeel. Een van de grootste redenen van een burn-out is té veel doen. De grenzen die je in het begin wellicht nog had, beginnen steeds meer te vervagen. Eventjes een extra taak oppakken, toch wat langer doorwerken, altijd bereikbaar zijn. De potentiële valkuil van een goede work-life balance ligt in het feit dat tegenwoordig zakelijk en privé vaker overlappen dan vroeger.
Een oplossing zou kunnen zijn om je notificaties in de avonden en weekenden uit te zetten. “Voorkomen is makkelijker dan herstellen van een burn-out. Het is dus belangrijk om op jezelf te letten, realiseren dat het nodig is om tijd voor jezelf te nemen, grenzen aan te geven en erover praten met mensen om je heen. Vergeet vooral niet om dingen te doen waar je energie van krijgt.” En wat kunnen werkgevers betekenen? “Aan bedrijven de oproep om inzicht te krijgen in het welbevinden van hun werknemers. Als het te veel wordt, wat kun je dan bieden? Heb aandacht voor de mensen, weet wat er speelt. Dit kan door vaker een teamoverleg te hebben of even een telefoontje te plegen. Normaal deed je het bij het koffiezetapparaat; nu moet je er wat voor doen.”
