[fusion_builder_container hundred_percent="no" hundred_percent_height="no" hundred_percent_height_scroll="no" hundred_percent_height_center_content="yes" equal_height_columns="no" menu_anchor="" hide_on_mobile="small-visibility,medium-visibility,large-visibility" status="published" publish_date="" class="" id="" background_color="" background_image="" background_position="center center" background_repeat="no-repeat" fade="no" background_parallax="none" enable_mobile="no" parallax_speed="0.3" video_mp4="" video_webm="" video_ogv="" video_url="" video_aspect_ratio="16:9" video_loop="yes" video_mute="yes" video_preview_image="" border_size="" border_color="" border_style="solid" margin_top="" margin_bottom="" padding_top="" padding_right="" padding_bottom="" padding_left=""][fusion_builder_row][fusion_builder_column type="1_1" layout="1_1" spacing="" center_content="no" link="" target="_self" min_height="" hide_on_mobile="small-visibility,medium-visibility,large-visibility" class="" id="" background_color="" background_image="" background_image_id="" background_position="left top" background_repeat="no-repeat" hover_type="none" border_size="0" border_color="" border_style="solid" border_position="all" border_radius="" box_shadow="no" dimension_box_shadow="" box_shadow_blur="0" box_shadow_spread="0" box_shadow_color="" box_shadow_style="" padding_top="" padding_right="" padding_bottom="" padding_left="" margin_top="" margin_bottom="" animation_type="" animation_direction="left" animation_speed="0.3" animation_offset="" last="no"][fusion_imageframe image_id="3946|400" max_width="" style_type="" blur="" stylecolor="" hover_type="none" bordersize="" bordercolor="" borderradius="" align="none" lightbox="no" gallery_id="" lightbox_image="" lightbox_image_id="" alt="" link="" linktarget="_self" hide_on_mobile="small-visibility,medium-visibility,large-visibility" class="" id="" animation_type="" animation_direction="left" animation_speed="0.3" animation_offset=""]https://cliquemedia.nl/wp-content/uploads/2021/04/apprentice-1694970-400x303.jpg[/fusion_imageframe][fusion_separator style_type="none" hide_on_mobile="small-visibility,medium-visibility,large-visibility" class="" id="" sep_color="" top_margin="" bottom_margin="" border_size="" icon="" icon_circle="" icon_circle_color="" width="" alignment="center" /][fusion_separator style_type="none" hide_on_mobile="small-visibility,medium-visibility,large-visibility" class="" id="" sep_color="" top_margin="" bottom_margin="" border_size="" icon="" icon_circle="" icon_circle_color="" width="" alignment="center" /][fusion_text columns="" column_min_width="" column_spacing="" rule_style="default" rule_size="" rule_color="" hide_on_mobile="small-visibility,medium-visibility,large-visibility" class="" id=""]
[fusion_dropcap color="" boxed="yes" boxed_radius="50%" class="" id=""]W[/fusion_dropcap]oensdag 14 april is op een volledig digitaal ‘congres’ de nieuwe Staat van het Onderwijs gepresenteerd. In de nieuwste editie van dit jaarlijkse rapport van de Inspectie van het Onderwijs spreek men over ‘renovatie van het onderwijs’. Een grondige aanpak dus. En dat geluid klinkt al vele jaren langer uit de monden van de PO-Raad en de Algemene Vereniging van Schoolleiders.
[/fusion_text][fusion_text columns="" column_min_width="" column_spacing="" rule_style="default" rule_size="" rule_color="" hide_on_mobile="small-visibility,medium-visibility,large-visibility" class="" id=""]
Het is voor iedereen duidelijk dat het afgelopen jaar een extreem jaar is geweest voor het onderwijs. Volledige scholen hebben vanwege corona een digitale switch moeten maken om les te kunnen blijven geven, waarbij dit de ene school soepeler is afgegaan dan de ander. Daarnaast zijn er vanwege positieve gevallen in de klas veel uren schooltijd weggevallen. Met een flinke leerachterstand bij veel leerlingen tot gevolg. Om die achterstand weer in te lopen heeft het Ministerie van OCW een investering in het onderwijs van 8,5 miljard euro middels het Nationaal Plan Onderwijs (NPO) aangekondigd. Een meer dan welkome kapitaalinjectie, maar daarbij worden de dieperliggende en langduriger problemen in het onderwijs over het hoofd gezien. De coronacrisis heeft die problemen geaccentueerd en extra urgentie gegeven.
Corona niet de oorzaak
Petra van Haren, voorzitter van de AVS ziet die onderliggende problematiek namelijk al jaren aan: “Met name de leerlingen die al een kwetsbare positie hadden, omdat zij bijvoorbeeld in hun thuissituatie te weinig steun krijgen of al een achterstand hadden, hebben last van deze coronacrisis. Daardoor zijn de verschillen nóg groter geworden. Er is een groep kinderen die het beter doet dan voorheen, die het prettig vindt om vanuit huis les te krijgen en even niet naar school hoeft. Uit het rapport van de inspectie blijkt dat daar tegenover ongeveer een kwart van de leerlingen staat, die al een achterstand hadden en nu nog verder achterop lopen. Een kwart is ontzettend veel.”
Al bestaande verschillen gegroeid
Anko van Hoepen, vice-voorzitter van de PO-Raad vult Van Haren aan: “De basisvaardigheden van kinderen, met name op taal en lezen, baren al langere tijd zorgen. Mogelijk is straks 25% van de bevolking functioneel laaggeletterd, en heeft dus moeite om in de maatschappij overeind te blijven als het gaat om lezen en schrijven. In combinatie met een groot lerarentekort in het primair onderwijs is dat echt een zorgelijk probleem. Zoals met veel zaken, heeft corona dat probleem niet veroorzaakt, maar alleen maar vergroot.” Hij gaat verder: ”In het afgelopen jaar werd nog maar eens duidelijker dat de kansenongelijkheid van kinderen een heel groot item is en dat het nogal uitmaakt waar je wieg staat. In het bijzonder kijken we dan naar de ‘vroegselectie’; het vreselijke spel dat plaatsvindt op de basisschool om op de juiste plek in het voortgezet onderwijs terecht te komen. Dit laatste jaar laat duidelijk zien dat dat systeem écht op de schop moet. Geef kinderen een langere tijd om te ontwikkelen en in het bijzonder die kinderen waarbij het onderwijs er enorm toe doet.”
Kansenongelijkheid breder aanpakken
Van Haren ziet ook mogelijkheden om met een veel bredere aanpak die kansenongelijkheid aan te pakken: “Er zijn kinderen die thuis niet altijd krijgen wat ze nodig hebben om zich breed te kunnen ontwikkelen. Denk aan sport, muziek, de sociale omgeving, de dingen die wij in Nederland normaal of wenselijk vinden. Laten we dat aanbieden op een plek waar ieder kind voorbij komt, de school. Ik denk dat het NPO en het geld daarvan mogelijkheden biedt om die zaken nu onderdeel te maken van het structurele pakket van de school. Daartoe moet er wel sprake zijn van een goede samenwerking tussen scholen, gemeenten, sportverenigingen, et cetera.”
Kwalitatieve en kwantitatieve verbetering
De eenmalige investering van het Ministerie van OCW is dan ook hard nodig, al zullen lang niet alle structurele problemen er mee kunnen worden afgehandeld. Dat vraagt namelijk om zowel een duurzame kwalitatieve als een duurzame kwantitatieve investering. Van Haren: “De inspectie geeft aan dat we niet moeten spreken over ‘reparatie’, maar over ‘restauratie’ van het onderwijs. Wij zijn blij dat die erkenning er is. Restauratie betekent namelijk dat er al veel langer sprake is van achterstallig onderhoud. Natuurlijk moet er nu gerepareerd worden wat corona kapot heeft gemaakt. Maar restauratie vraagt om een structurele aanpak. Uiteraard moeten er meer mensen bij. Maar het professionaliseren van de mensen die het doen; de leraren, de onderwijsondersteuners, de schoolleiders, is één van de grote handelingen waardoor je van een investering jarenlang rendement kunt behalen.” Van Hoepen haakt aan bij die professionaliseringsslag en ziet daarin vooral kansen voor de schoolleiding. ”Als er een goed functionerende schoolleiding is, dan zijn de randvoorwaarden op orde. Een mooi voorbeeld is een organisatie als Lucas Onderwijs in Den Haag. Voor Nederlandse begrippen hebben zij een heel groot schoolbestuur, maar daardoor kunnen zij wel een huisacademie voor docenten opzetten en ondersteuning bieden waar nodig. Je gunt het heel veel leraren om op die manier te kunnen werken.”, aldus Van Hoepen.
Digitale sprong
Van Hoepen vervolgt: “In Nederland zijn we kampioen lesgeven. Leraren staan echt veel voor de klas. Maar bij lesgeven hoort ook een goede voorbereiding, verdieping en nascholing. Daar is tijd voor nodig, die er vaak niet is.”
Een omvorming van de manier waarop we die docenten opleiden zou daarbij al kunnen helpen, aldus Van Hoepen: “Als het gaat om opleiden moet dat structureel geborgd zijn aan het werkveld, zoals je bijvoorbeeld bij academische ziekenhuizen ziet. Wanneer nieuwe methodes en onderzoeken het veld instromen, dat studenten in de praktijk kennismaken met die nieuwe mogelijkheden.” Door een soortgelijk model toe te passen in het onderwijs kan de nieuwe aanwas aan docenten zeer waarschijnlijk veel beter voorbereid aan de slag en gaat er geen tijd verloren aan het aanleren van nieuwe methodes.
“Als je kijkt naar de digitale sprong die de leraren het afgelopen jaar hebben moeten maken, dan zie je dat de bereidheid er is om hier stappen in te gaan zetten. Men wil zichzelf graag verder gaan bekwamen. Dat is een kwestie van devices, van leermethodes, maar ook heel erg een kwestie van opleiden en professionaliseren.”, aldus Van Hoepen.
Nu doorpakken
Van Haren valt hem bij: “Het primair onderwijs heeft eigenlijk heel veel jaren stilgestaan. Dat komt gedeeltelijk doordat er te weinig geïnvesteerd is, maar ook omdat we geneigd zijn de dingen te doen zoals we ze altijd deden. We hebben nu heel veel mogelijkheden om het anders te doen. Dus is het nu zaak om deze innovatieve cultuurverandering vast te houden. Er bestaat altijd de neiging om weer terug te gaan naar je oude gedrag. Als je nu door weet te pakken en die professionaliteit weet te verhogen, dan kun je stappen zetten.”
Beroep aantrekkelijker maken
Ondanks de grote slag die het onderwijs in het afgelopen jaar heeft geslagen, blijft het aannemen van kwalitatief personeel nog altijd het duidelijkste antwoord op de huidige problemen. Van Hoepen: “Om het lerarentekort aan te pakken, zullen we vooral het vak aantrekkelijker moeten maken.”, besluit Van Hoepen. “Uiteraard komt daar het salaris bij kijken, maar we moeten ook zorgen dat het vak aantrekkelijk is voor doorgroei of voor mensen van buiten het onderwijs om de vijver mee te vergroten. Alleen met nieuwe aanwas lossen we de problemen niet op. Maar als er meer mensen van buiten komen, uit andere sectoren, dan zou je weleens nieuwe kwaliteiten in het onderwijs kunnen krijgen die het goed kan gebruiken.”
[/fusion_text][fusion_text columns="" column_min_width="" column_spacing="" rule_style="default" rule_size="" rule_color="" hide_on_mobile="small-visibility,medium-visibility,large-visibility" class="" id=""]
[fusion_button link="https://cliquemedia.nl/innovatie-in-de-zorg/" text_transform="" title="" target="_self" link_attributes="" alignment="" modal="" hide_on_mobile="small-visibility,medium-visibility,large-visibility" class="" id="" color="default" button_gradient_top_color="" button_gradient_bottom_color="" button_gradient_top_color_hover="" button_gradient_bottom_color_hover="" accent_color="" accent_hover_color="" type="" bevel_color="" border_width="" size="" stretch="default" shape="" icon="" icon_position="left" icon_divider="no" animation_type="" animation_direction="left" animation_speed="0.3" animation_offset=""]Lees meer artikelen[/fusion_button]
[/fusion_text][fusion_separator style_type="none" hide_on_mobile="small-visibility,medium-visibility,large-visibility" class="" id="" sep_color="" top_margin="" bottom_margin="" border_size="" icon="" icon_circle="" icon_circle_color="" width="" alignment="center" /][fusion_separator style_type="none" hide_on_mobile="small-visibility,medium-visibility,large-visibility" class="" id="" sep_color="" top_margin="" bottom_margin="" border_size="" icon="" icon_circle="" icon_circle_color="" width="" alignment="center" /][fusion_separator style_type="none" hide_on_mobile="small-visibility,medium-visibility,large-visibility" class="" id="" sep_color="" top_margin="" bottom_margin="" border_size="" icon="" icon_circle="" icon_circle_color="" width="" alignment="center" /][fusion_separator style_type="none" hide_on_mobile="small-visibility,medium-visibility,large-visibility" class="" id="" sep_color="" top_margin="" bottom_margin="" border_size="" icon="" icon_circle="" icon_circle_color="" width="" alignment="center" /][fusion_button link="http://eepurl.com/gKddPD" text_transform="" title="" target="_self" link_attributes="" alignment="" modal="" hide_on_mobile="small-visibility,medium-visibility,large-visibility" class="" id="" color="default" button_gradient_top_color="" button_gradient_bottom_color="" button_gradient_top_color_hover="" button_gradient_bottom_color_hover="" accent_color="" accent_hover_color="" type="" bevel_color="" border_width="" size="" stretch="default" shape="" icon="" icon_position="left" icon_divider="no" animation_type="" animation_direction="left" animation_speed="0.3" animation_offset=""]Meld je aan voor de nieuwsbrief[/fusion_button][/fusion_builder_column][/fusion_builder_row][/fusion_builder_container]
