Veel van onze ouderen blijven steeds langer thuis wonen, een gevolg van politiek beleid en veranderde voorkeuren van ouderen zelf. Uit de investeringsopgave ‘Langer thuis wonen Nederland’ van ActiZ en ANBO blijkt dat er flink geïnvesteerd moet worden om dit op een goede manier mogelijk te maken. “Er moet snel bewustwording komen van de urgentie rond deze opgave.”

Regionaal overleg

Veel ouderen wonen nu al in een ongeschikte woning, ver van voorzieningen. Wanneer er niets gebeurt, zal dit probleem door de vergrijzing in de nabije toekomst nog veel groter worden. Marcel Sturkenboom, directeur van seniorenorganisatie KBO-PCOB, onderschrijft de investeringsopgave volmondig: “We moeten bouwen, bouwen en bouwen. En we moeten in gesprek met de ouderen zelf.” Volgens Sturkenboom zouden ouderen aan moeten schuiven bij de gesprekken tussen bijvoorbeeld wethouders en projectontwikkelaars: “Dat zou regionaal plaats kunnen vinden. Wij hebben 800 afdelingen verspreid over heel Nederland. Nodig ouderen binnen gemeentes uit en luister naar hun behoeftes wat betreft wonen, zorg, welzijn en transport.”

Gezamenlijke aanpak

Ook John Bos, bestuurder binnen de ActiZ-commissie ‘Zorg Thuis’ en lid van de landelijke ‘Taskforce Wonen en Zorg’, wijst op het verhaal achter de cijfers. “Natuurlijk moeten er meer woningen gebouwd worden, maar er moet ook slim geïnvesteerd worden. Er moet aandacht zijn voor toegankelijkheid en inclusiviteit. Denk aan zaken als wandelruimtes, de organisatie van zorg binnen een wijk en de toegankelijkheid van openbaar vervoer. Hier komen andere kosten bij kijken dan projectontwikkelaars gewend zijn. Het vraagstuk moet dan ook absoluut gezamenlijk worden opgepakt. Gemeentes zijn er in deze kwestie niet alleen voor het groen, projectontwikkelaars zijn er niet alleen voor de stenen en zorgorganisaties niet alleen voor de zorg. Alleen wanneer al deze partijen samenwerken kan dit vraagstuk efficiënt worden opgelost.”

Eenzaamheid en onveiligheid

Als branche-vereniging van circa 400 zorgorganisaties krijgt ActiZ veel signalen dat het water bij ouderen en zorgverleners nu al aan de lippen staat. Bos: “We zijn als land enigszins doorgeslagen in het concept ’thuis zorg verlenen’. In de praktijk ervaren ouderen op dit moment vaak onveiligheid, eenzaamheid en ligt er veel te veel druk op mantelzorgers. Er wordt steeds meer van onze zorgverleners gevraagd, bovenop het verlenen van goede zorg. Dit is niet eindeloos vol te houden.” Investeren in innovatieve woon-zorgvormen, zou volgens Bos een oplossing kunnen zijn. “Er moet snel bewustwording komen bij alle partijen van de urgentie rond deze opgave. Er moet een beweging op gang komen waarbij iedereen zijn eigen kokervisie loslaat.”

Ouderenakkoord

Een van de manieren waarop de opgave snel praktische invulling zou kunnen krijgen, is een ouderenakkoord. “We zijn met vier organisaties langs geweest bij informateur Mariëtte Hamer,” vertelt Sturkenboom. “KBO-PCOB, ANBO, Koepel Gepensioneerden en Netwerk van Organisaties van Oudere Migranten (NOOM). Door breed afspraken te maken die opgenomen worden in het regeerakkoord, zou er een langetermijnvisie kunnen ontstaan voor het wonen en welzijn van ouderen. Uiteindelijk heeft iedereen daar profijt van. Wanneer ouderen doorstromen naar een seniorenwoning, komt er ook weer een gezinswoning vrij.”