Stephen Covey’s De 7 eigenschappen van effectief leiderschap (1989) is één van ‘s werelds meest besproken en bekroonde leiderschapsboeken. Daar waar Covey zich destijds richtte op de (corporate) werkvloer, is er sindsdien ook een groeiend aantal scholen die de Covey-visie toepast. Cor Verbeek, Managing Consultant bij CPS, verwelkomt dat met open armen.
CPS is al sinds 1946 specialist in schoolontwikkeling en professionalisering van het onderwijs. In die jaren heeft het als adviserend orgaan elke beweging van het onderwijs op de voet gevolgd. CPS heeft als enige in Nederland de licentie om de Covey leerlijn voor persoonlijk leiderschap vorm te geven in het onderwijs. “Binnen CPS houd ik mij bezig met alles dat te maken heeft met persoonlijk leiderschap”, vertelt Cor Verbeek: “Met als basis De 7 eigenschappen van Stephen Covey. Daarmee werken we al op meer dan 150 scholen in Nederland voor zowel directies, leraren als leerlingen.
” De vertaling van de op het zakenleven gerichte Covey-visie naar het onderwijs is niet nieuw, verklaart hij: “In 1989 gaf de Amerikaanse Muriel Summers leiding aan een school die met sluiting bedreigd werd. Toevallig las ze het boek van Covey en vroeg zich af of dat ook voor scholen zou werken. Ondertussen is ze tweevoudig schoolleider van het jaar en weten we uit onderzoek dat het voor kinderen ook werkt.” Dat de school van Summers zelfs na haar pensioen nog altijd succesvol is, onderbouwt haar inzicht van 33 jaar geleden temeer.
Gemeenschappelijke taal
De Covey-aanpak die CPS op scholen helpt te implementeren moet als aanvulling worden gezien op de al gehanteerde onderwijsmethode. “Je wordt niet opeens een Covey-school. Iedere school heeft zijn eigen identiteit en zijn eigen uitdagingen en populatie. Daar gaat niets aan veranderen. Alleen de gemeenschappelijke taal die men er spreekt is die van De 7 eigenschappen. Op het moment dat je dat binnen het team kunt, kun je dat vervolgens ook doen met leerlingen. Dan heb je leiders die een voorbeeldfunctie kunnen vervullen voor de kinderen.”
Inleiden in de wereld
“Het belangrijkste uitgangspunt binnen De 7 eigenschappen is ‘The leader in me’.”, legt Verbeek uit. “Iedereen kan een leider zijn. Geen baas of manager, maar een leider. Het gaat namelijk over voor jezelf zorgen en daarmee voor anderen. Jij bent de baas over je eigen gedachten. Jij bent verantwoordelijk voor wat je doet, voor de keuzes die je maakt en voor wat je zegt. En jij bent verantwoordelijk voor hoe je dat met anderen doet.” Het opbouwen van zelfvertrouwen en zelfstandigheid zijn van uiterst belang en daar wordt met praktische oefeningen veelvuldig op ingespeeld, gaat Verbeek verder: “De (politiek-)filosoof Hannah Arendt stelde dat school er is om kinderen in te leiden in de wereld. We willen ze o.a. leren om met andere mensen om te gaan en hun spreekvaardigheid te vergroten. Die vaardigheden moeten ze oefenen in situaties die wij met deze visie kunnen creëren. Zo is uit Amerikaans onderzoek gebleken dat 68% van de dingen die op een school gebeuren, uitgevoerd kan worden door een leerling. Een van de eerste vragen die ik stel bij een school is wie er de ouders rondleidt. Vaak is dat de directeur. Maar waarom worden ouders niet ontvangen door een directeur die zegt: “Hier zijn de leerlingen, zij gaan u rondleiden.” Dat is een les in sociale vaardigheden, spreken in het openbaar en reflecteren in één. Als schoolleider laat je de leerlingen zien dat je ze vertrouwt. En als er sprake is van vertrouwen, dan gaan de kinderen leren.”
Is er een klik?
Vertrouwen is dan ook de basis voor een samenwerking met CPS. “Voordat we gaan samenwerken met een school gaan we eerst met ze in gesprek. Wat houdt het in? Vinden wij en de school het passend? Is er een klik? Je gaat tenslotte toch een langdurig traject aan. We gaan altijd met het team in gesprek en geven voorlichting. Ik heb liever dat een school daarna ‘nee’ zegt tegen ons, dan dat ze twijfelend ‘ja’ zeggen en er na een jaar achter komen dat het voor hen niet gaat werken.”
De 7 eigenschappen van effectief leiderschap in een notendop
-
Wees proactief– Je maakt je eigen keuzes
-
Begin met het einddoel voor ogen – Maak een plan
-
Belangrijke zaken eerst – Eerst werken, dan spelen
-
Denk win-win – Zoeken naar voordeel voor iedereen
-
Eerst begrijpen, dan begrepen worden – Luister voordat je praat
-
Synergie – Samen is beter
-
Houd de zaag scherp – Evenwicht voelt het best
