De techniek waarbij elektroden in de hersenen worden geplaatst om symptomen bij de ziekte van Parkinson te verlichten wordt steeds meer maatwerk. Artsen kunnen steeds beter zien waar de elektrische signalen precies worden afgegeven en kunnen in de hersenen over meer contactpunten beschikken. Dit leidt tot een beter op het individu toegespitste behandeling.
Bij diepe hersenstimulatie (DBS) worden elektroden door een neurochirurg in de hersenen geplaatst. Daarna worden ze verbonden met een neurostimulator die continu elektrische pulsen afgeeft, zodat de hersenactiviteit in een specifiek hersengedeelte wordt beïnvloed. Bij de ziekte van Parkinson kunnen de pulsen er bijvoorbeeld voor zorgen dat een patiënt minder last heeft van trillen.
LANDKAART VAN DE HERSENEN
Voorheen was de patiënt wakker wanneer de neurochirurg de elektroden inbracht, maar dankzij nieuw ontwikkelde MRI-geleide DBS is het mogelijk om de ingreep onder narcose te doen. Nieuw ontwikkelde software zorgt er bovendien voor dat naast het ‘doelwit’ van de operatie, ook de verbindingen van het doelwit met andere hersengebieden in kaart kunnen worden gebracht. Neurochirurg Saman Vinke (Radboudumc) is een boegbeeld in de innovatieve patiëntenzorg en een Nederlandse pionier op het gebied van MRI-geleide DBS.
De DBS-ingrepen waaraan Vinke meewerkt vinden sinds eind 2018 plaats in het Parkinsoncentrum Nijmegen. Dit centrum is 1 van de 3 centra in Europa met het prestigieuze predicaat “Centre of Excellence” van de Parkinson Foundation. Vinke omschrijft de MRIgeleide DBS als “het maken van een soort landkaart van de hersenen.” Nadat de elektroden in de hersenen zijn geplaatst, kan de behandelend neuroloog deze activeren. Vroeger was het voor de neuroloog moeilijk te bepalen waar de contactpunten zich precies in het brein bevonden. Dankzij nieuwe software is het nu echter mogelijk om een patiënt-specifieke 3D-visualisatie van de contactpunten in relatie tot de hersenen te creëren. Hierdoor kunnen er beter onderbouwde keuzes worden gemaakt over welke contactpunten geactiveerd moeten worden.
MEER CONTACTPUNTEN
Naast vooruitgang in de beeldvorming, is er bij DBS ook vooruitgang met betrekking tot het aantal contactpunten. Dit is van vier naar acht gegaan, terwijl er studies lopen naar het gebruik van zestien contactpunten. Ook is de werkzaamheid specifieker geworden. Voorheen gaven de contactpunten een stimulus af als een “bolletje”, waar het nu meer te vergelijken is met de straal van een vuurtoren. Hierdoor is het mogelijk de stroom uit de contactpunten een hele specifieke richting “op te schieten”. Al deze ontwikkelingen zorgen ervoor dat DBS steeds meer een op maat gesneden behandeling voor de ziekte van Parkinson wordt.
