De Muziek als Medicijn (MAM) groep van het Erasmus MC probeert muziek als nieuwe behandeling in de gezondheidszorg te introduceren. Steeds meer wetenschappelijk bewijs toont aan dat muziek rondom operaties significante voordelen heeft. Een nieuwe richtlijn om muziek op de operatiekamer toe te dienen is al in de maak. “Muziek is een duurzame behandeling zonder bijwerkingen.”

Wetenschappelijk bewijs

Prof. dr. Hans Jeekel was hoofd van de afdeling chirurgie in het Erasmus MC en is oprichter van de MAM groep. “Nieuwe medische behandelingen kunnen alleen langs strikt wetenschappelijke weg geïntroduceerd worden,” aldus Jeekel. “Daarom voeren we al zo’n zeven jaar lang randomized controlled trials uit naar de effecten van muziek. Dat is onderzoek waarbij het effect van muziek vergeleken wordt met een andere behandeling of de afwezigheid van behandeling. We richten ons hierbij vooral op de factoren ‘angst’, ‘stress’, ‘pijn’, ‘slaapontregeling’ en ‘delier’, factoren waar elke opgenomen patiënt mee te maken krijgt.”

Muziek in de richtlijn

Inmiddels is het hoogst mogelijke wetenschappelijk bewijs voor de heilzame effecten van muziek gevonden bij operaties voor volwassenen. Muziek voor, tijdens en na de operatie blijkt tot minder angst, pijn en medicatiegebruik te leiden. “Het gaat hierbij om opgenomen muziek die door een koptelefoon wordt afgespeeld,” vertelt Jeekel. “Op basis van onze bevindingen werken de beroepsverenigingen van de chirurgie en de anesthesiologie en de Federatie Medisch Specialisten aan een richtlijn om muziek bij alle Nederlandse operaties te implementeren.”

Goedkoop en duurzaam

Het draagvlak voor deze nieuwe richtlijn wordt onderzocht door promovenda Ellaha Kakar. “Het operatieproces is complex en dynamisch,” vertelt Kakar. “Voor succesvolle implementatie moet een nieuwe behandeling breed gedragen worden. Ik breng onder meer remmende en bevorderende factoren in kaart voor de implementatie van de richtlijn.” Naast haar onderzoek naar de richtlijn, doet Kakar ook onderzoek naar de invloed van muziek op patiënten op de intensive care (IC). “We doen gerandomiseerd multicenter onderzoek naar de invloed van muziek op de angstervaring van IC-patiënten,” vertelt Kakar. “Angst kan leiden tot delier en slecht slapen, wat weer kan leiden tot zaken als verlenging van de beademingsduur en remming van het afweersysteem.”

Het is slechts een van de vele onderzoeken die op dit moment lopen rond muziek als medicijn. “Muziekbehandeling is duurzaam, goedkoop en kent geen bijwerkingen,” vat Jeekel samen. “Het is geen wonder dat Harvard Medical School mij onlangs nog belde om er eens over te komen vertellen.”

Samen met de Erasmus MC Foundation wil het Muziek als Medicijn Fonds meerdere onderzoeken naar het effect van muziek mogelijk maken. Kijk op www.muziekalsmedicijn.nl voor meer informatie over deze wetenschappelijke onderzoeken en hoe u kunt meehelpen deze onderzoeken te realiseren.