ONDERNEMERS EN WERKNEMERS BLIJVEN CORONA VOELEN IN 2022

[fusion_builder_container hundred_percent="no" hundred_percent_height="no" hundred_percent_height_scroll="no" hundred_percent_height_center_content="yes" equal_height_columns="no" menu_anchor="" hide_on_mobile="small-visibility,medium-visibility,large-visibility" status="published" publish_date="" class="" id="" background_color="" background_image="" background_position="center center" background_repeat="no-repeat" fade="no" background_parallax="none" enable_mobile="no" parallax_speed="0.3" video_mp4="" video_webm="" video_ogv="" video_url="" video_aspect_ratio="16:9" video_loop="yes" video_mute="yes" video_preview_image="" border_size="" border_color="" border_style="solid" margin_top="" margin_bottom="" padding_top="" padding_right="" padding_bottom="" padding_left=""][fusion_builder_row][fusion_builder_column type="1_1" layout="1_1" spacing="" center_content="no" link="" target="_self" min_height="" hide_on_mobile="small-visibility,medium-visibility,large-visibility" class="" id="" background_color="" background_image="" background_image_id="" background_position="left top" background_repeat="no-repeat" hover_type="none" border_size="0" border_color="" border_style="solid" border_position="all" border_radius="" box_shadow="no" dimension_box_shadow="" box_shadow_blur="0" box_shadow_spread="0" box_shadow_color="" box_shadow_style="" padding_top="" padding_right="" padding_bottom="" padding_left="" margin_top="" margin_bottom="" animation_type="" animation_direction="left" animation_speed="0.3" animation_offset="" last="no"][fusion_text columns="2" column_min_width="" column_spacing="" rule_style="default" rule_size="" rule_color="" hide_on_mobile="small-visibility,medium-visibility,large-visibility" class="" id=""] "Je hoeft de krant niet open te slaan of op het internet te kijken en je wordt met de onzekerheid en boosheid van ondernemers over de toekomst geconfronteerd.” Hans Biesheuvel is voorzitter van ONL voor Ondernemers, een onafhankelijke organisatie die voor ondernemersbelangen in Nederland opkomt. “Dit sentiment blijft in 2022 zeker heersen. In december is onder hoge druk paniekvoetbal gespeeld. Er zijn lockdownmaatregelen afgekondigd die rauw op het dak van ondernemers vielen die nog niet eens waren bekomen van de vorige gedwongen sluitingen. Het beleid is onduidelijk en ondernemers missen houvast.” Volgens Biesheuvel is niet weten waar je aan toe bent het ergste wat een ondernemer kan overkomen. De tweedeling die is ontstaan tussen branches die prima zijn blijven draaien, en sectoren als de horeca, evenementen en kunst en cultuur, is voor de laatsten ongekend hard uitgepakt. “Die zijn intussen door hun reserves heen, ze houden het niet vol.” Ondernemers willen investeren, hun bedrijf ontplooien, nieuwe dingen doen, dat ligt ook al twee jaar stil. Het beeld is somber wat dat betreft, veel ondernemers hadden reserves, maar hebben nu schulden, ze komen niet meer boven de overlevingsmodus uit. Velen zijn ook hun personeel kwijtgeraakt, overgestapt naar het deel van de bedrijven dat goed gaat en juist met personeelstekorten kampt, en geef ze eens ongelijk. Iedereen zoekt tenslotte inkomen. Een beetje optimistischer Biesheuvel is intussen wel blij dat het nieuwe kabinet is geïnstalleerd en de omikronvariant lijkt mee te vallen, dat geeft wat lucht. “Ik ben wat optimistischer geworden, zeker voor de langere termijn. Nederland is een weerbare economie met goede overheidsfinanciën; we kunnen echt wel een klap opvangen.” Maar voor de getroffen sectoren is de werkelijkheid natuurlijk hard. Een horecaondernemer of kapper moet wel heel optimistisch zijn wil hij weer gaan investeren. Biesheuvel blijft er in geloven: “Uiteindelijk zijn ondernemers ras-optimisten; zodra het een beetje beter gaat, zie ik ze er weer voor gaan hoor.” Voor het zover is zullen we echter nog een tijdlang met de naweeën van de crisis worstelen. Allereerst moet de schuldenproblematiek worden aangepakt, daar mag het kabinet niet mee wachten. Personeelstekort, baanonzekerheid en stress Hoe zijn de vooruitzichten voor de werknemers, die in de goedlopende branches vaak lijden onder hoge werkdruk door personeelstekorten, en in de zwakke sectoren kampen met baanonzekerheid en stress? Piet Fortuin, voorzitter van de CNVVakcentrale, ziet grote zorgen over de toekomst om zich heen. “Corona heeft de schaarste op de arbeidsmarkt verergerd. Bij de GGD zitten alleen al zo’n 35.000 mensen in callcentra, test- en vaccinatiestraten die voorheen in de horeca en supermarkten werkten. Door de lockdowns is dit personeel elders onderdak gaan zoeken en moeten de overgebleven werknemers onder steeds grotere druk het werk doen.” Er is er veel ziekteverzuim, met uiteenlopende oorzaken. Corona en verplichte quarantaines, maar ook stress en onzekerheid, omdat zwakke sectoren niet weten of ze het sowieso wel zullen redden, waardoor bij het personeel een gevoel van uitzichtloosheid kan ontstaan. Aan de andere kant is er juist verzuim door werkomstandigheden, thuiswerken, te hoge werkdruk, die weer nieuwe werkdruk veroorzaakt. “Tekorten kunnen niet zomaar worden opgevuld met uitzendkrachten, want die werken intussen bij de GGD of hebben zelf corona. Het gevaar bestaat dat hele sectoren stil gaan vallen.” Van werk naar werk Een permanentere overstap van het personeel uit sectoren die het moeilijk hebben naar sectoren met personeelstekorten zou een oplossing kunnen zijn. Fortuin: “Daar wordt wel in geïnvesteerd, maar het is niet voor elke sector even makkelijk natuurlijk. Vaak is er intensieve scholing nodig. Daar zal nog veel meer actie voor nodig zijn: hoe kun je iemand die ontslagen is zo snel mogelijk geschikt maken voor onderwijs, zorg, installatietechniek, kortom naar sectoren die om personeel schreeuwen. Dat vraagt om maatwerk natuurlijk.” Wat zou de overheid hier aan kunnen doen? “Het is erg belangrijk dat de steunpakketten worden voortgezet, om in elk geval de werkgelegenheid voorlopig overeind te houden. De overheid zou ook via omscholingstrajecten meer mensen kunnen faciliteren die van werk naar werk willen overstappen, van slechtlopende naar goedlopende sectoren. Voor langdurige personeelsschaarste, die zeker gaat komen, gaan investeringen in automatisering en robotisering ook lonen. Die investeringen zijn verstandig. Nederland moet het niet hebben van goedkope, maar van slimme arbeid. Een blik vol onbenut personeel Soms zou het handig zijn om een blik met onbenut personeel te kunnen opentrekken, of een gouden sleutel te hebben waarmee werknemers in dienst willen blijven in plaats van opstappen. Evelien Brouwers, hoogleraar Psychische Gezondheid en Duurzame Inzetbaarheid aan Tilburg University, doet onderzoek naar manieren om in personeel te investeren zodat ze willen blijven, en zoekt mogelijkheden om nieuw personeel aan te boren. “Er is een groot potentieel aan mensen die uitstekend kunnen werken maar niet worden aangenomen, mede omdat -zoals blijkt uit ons onderzoekwerkgevers niet goed weten hoe ze met ze moeten omgaan.” Het zou mooi zijn als leidinggevenden beter gaan luisteren naar wat hun individuele medewerkers belangrijk vinden en bekijken hoe zij dat kunnen faciliteren. Als gevolg van vooroordelen gebeurt dat vaak niet: mensen met psychische aandoeningen bijvoorbeeld lopen grote kans gestigmatiseerd en afgewezen te worden, terwijl uit Brouwers’ onderzoek bleek dat de werkgever in de praktijk vaak prima ervaringen met ze heeft. Het aanpassen van werkomstandigheden zit vaak, maar in hele kleine dingen, en is ook een belangrijke factor voor preventie van ziekteverzuim. Brouwers: “Ik denk dat er aan de kant van de werkgevers een hoop actie mogelijk is om te voorkomen dat zijn mensen uitvallen. We bevinden ons in een transitiefase waarin er vanuit werkgevers meer oog moet komen voor welzijn en gezondheid van het personeel.” Meer aandacht voor werkomstandigheden Brouwers hoopt dat de arbeidsdiscriminatie zal verminderen, zodat er minder sollicitanten automatisch worden afgewezen omdat ze niet aan een achterhaald ideaalbeeld voldoen. Ze denkt dat de werkomstandigheden minder rigide zullen worden. “De transitie is een overgang van werken om in je onderhoud te voorzien, zoals we dat vroeger kenden, naar de huidige situatie, waarin werknemers ook zingeving uit hun werk willen halen en andere aspecten van het leven belangrijk vinden.” Werkgevers zouden veel meer moeten kijken naar de individuele behoeftes van hun werknemers. Dit geldt zeker voor mensen met gezondheidsproblemen, die te maken hebben met pijn, stress en vermoeidheid. Als werkgevers daar geen rekening mee willen houden dan zullen deze mensen afhaken. “Het personeelstekort dat nu door corona ontstaat, werkt als katalysator: werkgevers moeten wel anders gaan denken, willen ze hun personeel vasthouden. Zo heeft in de zorg altijd de patiënt op de eerste plaats gestaan. Maar als verpleegkundigen zelf te lijden hebben, kunnen ze geen goede hulp aan anderen verlenen, is tegenwoordig het besef.” De werkgever moet dus zorgen dat zijn mensen het volhouden en het leuk blijven vinden. Waarom moet een verpleegkundige altijd om acht uur ’s ochtends beginnen bijvoorbeeld, als ze daardoor nooit haar kinderen naar school kan brengen terwijl zij dat heel belangrijk vindt? Daar bestaan heus oplossingen voor, waarom niet?” Denken werkgevers wel voldoende na hierover? De veranderingen zijn in volle gang, maar er is nog heel wat aansporing nodig want de transitie vergt een heel andere mindset. “Als werkgevers niet veranderen en flexibeler meedenken raken ze hun personeel kwijt, dus ze moeten wel.” [/fusion_text][/fusion_builder_column][/fusion_builder_row][/fusion_builder_container]