Siza slaat voor mensen met Niet Aangeboren Hersenletsel (NAH) een brug tussen revalidatie en het leven daarna. “Soms zijn mensen na behandeling in het revalidatiecentrum onvoldoende zelfredzaam om thuis te kunnen wonen”, vertelt GZ-psycholoog/neuropsycholoog Stijn Wopereis. “Door hen echter om te leren gaan met hun beperkingen en tegelijkertijd te werken aan functieverbetering, kunnen zij na maximaal twee jaar toch vaak weer zelfstandig thuis wonen.”
“Na bijvoorbeeld een ongeval of herseninfarct kom je in het ziekenhuis terecht”, schetst Stijn Wopereis1 de situatie bij NAH. “De focus ligt dan op overleven. Daarna volgt een revalidatieproces om er fysiek weer bovenop te komen.” Ondanks het feit dat hier al steeds meer aandacht komt voor cognitieve en sociaal-emotionele gevolgen, weet hij uit ervaring – het niet zichtbare aspect -, is deze behandeling doorgaans vrij klinisch. “Cliënten leven van therapie naar therapie, en als ze dan uiteindelijk weer thuiskomen, komt de confrontatie met het ‘echte leven’.”
OGENSCHIJNLIJK SIMPELE HANDELINGEN ONHAALBAAR
“Dan besef je je ineens wat je niet meer kunt”, onderschrijft Geert, die in 2020 werd getroffen door een herseninfarct. “Mijn automatische piloot bleek volledig weg, waardoor veel dagelijkse handelingen niet meer gingen. Ik hou bijvoorbeeld erg van koken, maar raakte gewoonweg de draad kwijt in de keuken. Champignons snijden, water opzetten en vlees bakken ging allemaal nog wel, maar zodra de stappen door elkaar gingen lopen, liep de boel (letterlijk!) in de soep.” Ook boodschappen doen werd een opgave. “Dan kwam ik weliswaar thuis met een gevulde tas, maar wat hier vervolgens in zat, was volkomen onlogisch.” Zijn letsel stond een natuurlijk overzicht in de weg, vertelt Wopereis. “Waardoor het aanbrengen van logica in handelingen wegviel. Hierdoor worden ogenschijnlijk simpele dingen, zoals ‘even een paar boodschapjes halen zonder lijstje’, een hele opgave.”
DOELEN STELLEN
Om mensen die onvoldoende zelfredzaam zijn, zoals Geert, toch (ondersteund) zelfstandig te kunnen laten wonen, heeft Siza het NAH-Trainingshuis opgericht. “Een aanvullend zorgconcept op de revalidatiebehandeling”, legt Wopereis uit. “Waarin we samenwerken met onder andere revalidatiespecialist Klimmendaal in Arnhem en cliënten vervolgens leren omgaan met hun beperkingen. In maximaal twee jaar tijd helpen we mensen via coaching en trainingen om hun grenzen waar mogelijk te verleggen en terug te keren naar hun thuissituatie.” Dit begint met een observatie, vertelt hij. “Letterlijk “met de handen op de rug” bekijken we waar bewoners tegen aanlopen. Vervolgens komen alle behandelaren langs voor een screening en stellen we samen een trainingsplan op, waarmee wordt toegewerkt naar specifieke doelen.”
EIGEN REGIE
Doelen die de cliënt zelf bepaalt, benadrukt hij. “Eigen regie is namelijk een cruciale factor bij re-integratie, want juist door die motivatie verleg je grenzen.” Iedere drie maanden wordt bekeken of die persoonlijke doelen behaald zijn, of er nog doelen open staan en of er wellicht nieuwe doelen zijn ontstaan. “Uiteindelijk kan de cliënt na maximaal twee jaar vaak weer terug naar de eigen thuissituatie.”
“Siza heeft mij helpen groeien door te leren”, vertelt Geert. “Door mij zelf de regie te laten houden en mee te denken over manieren die voor míj werken, kon ik de situatie zoals die was erkennen. Hierdoor ontstond ruimte om zaken anders te bekijken en de mogelijkheden die er nog wél waren te zien.”
Het gaat er vooral om iemand bewust te maken dat er iets veranderd is, vertelt Wopereis. “En hoe je hier mee om kunt gaan. Dat betekent ook het betrekken van de naasten. Want zij moeten uiteindelijk samen weer thuis functioneren.”
Hét doel van Geert was zelfstandig koken, vertelt hij. “Dat kan ik inmiddels weer. Zaterdag ga ik na twee jaar volledig terug naar huis en het eerste wat ik ga maken is een Chinees buffet voor mijn vrouw en kinderen.” Het traject van training en begeleiding bij Siza is voor hem echter veel meer geweest dan het weer zelfstandig kunnen functioneren in de keuken. “Door Siza ben ik Geert 2.0 geworden. Niet meer dezelfde persoon als voor het herseninfarct, maar van ‘onvoldoende zelfredzaam’ ben ik in twee jaar tijd gegroeid naar iemand die weer voor 95 procent kan functioneren. Wanneer mensen me vragen wat ik straks allemaal weer ga doen, antwoord ik dan ook LEVEN!.”
“SIZA HIELP MIJ GROEIEN DOOR TE LEREN”
Tijdens zijn periode bij Siza heeft Geert zijn andere hobby, schilderen, weer opgepakt. Het eerste schilderij (schilderij links) maakte hij aan het begin van het traject. “Waarin ik mijn zelfvertrouwen en het plezier in het leven kwijt was.” Het tweede schilderij maakte hij onlangs. “Je ziet dat de zon letterlijk weer is gaan schijnen in mijn leven.”
Meer informatie over Siza en het Trainingshuis
vindt u op www.siza.nl
