Wat houdt een mantelzorger in?
Al vaker hebben wij het belang van mantelzorgers besproken. Het komt tegenwoordig steeds vaker voor dat iemand zich als een mantelzorger dient. Dus, wij zijn bekend met het begrip. Maar wat houdt een mantelzorger precies in? Daar gaan wij in dit artikel verder op in.
Wat houdt een mantelzorger in?
Wanneer noem je iemand een mantelzorger? Een mantelzorger biedt vrijwillig hulp aan een naaste. Dit kunnen veel mensen zijn, vaak is het een van je ouders, maar andere familieleden of bijvoorbeeld buren kunnen natuurlijk ook. Misschien ben je wel een mantelzorger zonder dat je het überhaupt doorhebt.
Als mantelzorger zorg je voor een langere, onbetaalde tijd voor iemand. Deze persoon is meestal een chronisch zieke, gehandicapte of op een andere manier hulpbehoevend. Het is de bedoeling dat het geen betaalde baan is en je minimaal 8 uur per week voor diegene zorgt of langer dan 3 maanden.
In de meeste gevallen heeft de mantelzorger een persoonlijke band met de zorgvrager. Dat is het grootste verschil tussen een mantelzorger en vrijwilliger, die hoeft de zorgvrager namelijk helemaal niet te kennen. Ook komt het vaak voor dat de vrijwilliger werkt vanuit een organisatie en een mantelzorger niet.
Redenen voor een mantelzorger
Er zijn verschillende redenen om als mantelzorger aan de slag te gaan. Veel mensen vinden het logisch om voor een naaste te zorgen, maar dat is niet de enige reden die mensen vaak benoemen.
Het kan namelijk ook zo zijn dat er geen ander persoon / instantie beschikbaar is om de hulpbehoevende persoon te helpen, de zorgvrager het simpelweg erg graag wilt of om professionele zorg uit te stellen of in zijn geheel te voorkomen.
De reden dat de zorgvrager hulp nodig heeft, kan natuurlijk verschillen. In sommige gevallen heeft de zorgvrager een lichamelijke beperking. Deze kan tijdelijk zijn (bijvoorbeeld bij revalidatie), maar ook langdurig. Ook problemen met het geheugen of psychische aandoeningen kunnen een oorzaak zijn. Soms verleent de mantelzorger de laatste zorg, er is dan al bekend dat de zorgvrager terminaal is. De mantelzorger vindt het dan vaak belangrijk om tot het laatste moment hulp te bieden. Kortom, de redenen om mantelzorger te worden zijn ontzettend uiteenlopend.
Wat doet een mantelzorger?
Er is niet slechts één manier om hulp te bieden, dit kan op allerlei verschillende manieren. Vaak helpt de mantelzorger in het huishouden of bij de persoonlijke zorg (denk hier aan wassen etc). Maar een mantelzorger kan nog veel meer zijn, zoals emotionele steun bieden, zorgen voor vervoer of bijvoorbeeld meegaan naar afspraken met de dokter.
Welke rechten heeft een mantelzorger?
In de meeste gevallen voeren de mantelzorgers hun taken uit naast hun vaste baan. Dit is natuurlijk een vrij zware combinatie. Ondanks het feit dat een mantelzorger vrijwillig hulp biedt, zijn er toch verschillende regels om een mantelzorger te ontzorgen.
Als mantelzorger wil je het liefst zo min mogelijk last hebben van het combineren van deze twee taken. Daarom kan je als mantelzorger vragen om een verlofregeling bij je werkgever. Hier zijn drie wettelijke regelingen voor. Namelijk calamiteitenverlof, kortdurend zorgverlof en als laatste langdurend zorgverlof. Je hebt recht op deze regelingen als je zorgt voor tweedegraads bloedverwanten (kinderen, partner, ouders, grootouders, broers/zussen), andere personen die een deel uitmaken van je huishouden (bijvoorbeeld een tante die je in huis hebt genomen) en andere bekenden waarvan jij de enige bent die zorg kan bieden. Voor elk verlof gelden andere regels.
Calamiteitenverlof
Je hebt recht op een calamiteitenverlof wanneer de zorgbehoevende persoon plotseling ziek is en jij per direct verlof moet opnemen. In principe heeft dit verlof geen maximale tijd, zolang je maar de belangrijkste zaken kan regelen. Het is belangrijk dat je een calamiteitenverlof pas opneemt na overleg met je werkgever.
Kortdurend zorgverlof
Bij kortdurend zorgverlof mag je maximaal twee keer het aantal arbeidsuren dat in je contract staat opnemen. Stel je werkt 40 uur per week, dan mag je jaarlijks maximaal 80 uur kortdurend zorgverlof aanvragen. Bij deze regeling heb je recht op 70% van je salaris. Houd wel rekening met het feit dat je dit zo snel mogelijk meld bij je werkgever en dat hij of zij om bewijs kan vragen.
Langdurend zorgverlof
Zoals de naam al zegt kan langdurig zorgverlof aangevraagd worden wanneer diegene die jij wil verzorgen langdurig hulp nodig heeft. Er zijn hier wel enkele voorwaarden aan gebonden, namelijk dat de verzorging die jij biedt noodzakelijk is en dat jij ook daadwerkelijk de enige bent die deze zorg kan geven.
De lengte van het verlof is dus langer dan bij kortdurend zorgverlof. Bij langdurend zorgverlof is de maximale lengte namelijk 6 keer het aantal arbeidsuren per week die in je contract staat. Het is hierbij wel verplicht om de aanvraag minstens 2 weken van tevoren schriftelijk door te geven bij je werkgever. Ook mag de werkgever om meer informatie vragen als hij of zij er niet zeker van is of de aanvraag klopt. Het langdurend zorgverlof krijg je niet uitbetaald.
Eventuele kosten vergoed
Vergeet niet dat zorgen voor een naaste (veel) tijd en energie kost. Maar daarnaast worden er ook gewoon kosten gemaakt. Daarom zijn er verschillende manieren om mantelzorgers tegemoet te komen. Elke gemeente is verplicht om mantelzorgers te waarderen, maar op welke manier dat wordt gedaan is per gemeente anders. Hiervoor moet je per gemeente de regelingen gaan raadplegen.
Er zijn ook enkele zorgverzekeraars die vergoedingen bieden, vaak is dit wel enkel het geval bij aanvullende verzekeringen. Zij bieden dan vergoedingen wanneer iemand een mantelzorgmakelaar inschakelt of als er een bepaald aantal dagen vervangende mantelzorg moet worden geregeld. Dit verschilt echter per verzekeraar en per pakket. Ga dit dus ook na bij je verzekeraar!
Verzorg je iemand die behoort tot hetzelfde huishouden? Dan is het mogelijk dat er bepaalde zorgkosten zijn die je van de belastingen kan aftrekken. Echter geldt hier wel dat je aan een aantal voorwaarden moet voldoen.
Bij een bijstandsuitkering vergoedt de gemeente in sommige gevallen de gemaakte reiskosten. Moet je iemand vervoeren die zelf niet kan reizen – door bijvoorbeeld een handicap? Dan heb je ook recht op een gratis OV-begeleiderskaart.
Daarnaast kan een gemeente ook een parkeervergunning verlenen voor mantelzorgers. Zoals al eerder is genoemd, is het hier ook van belang om contact op te nemen met de gemeente hiervoor.
Ben je een mantelzorger voor een lichamelijk en/of verstandelijk gehandicapt kind? Dan bestaat er ook de mogelijkheid om in aanmerking te komen voor dubbele kinderbijslag. Echter zijn hier wederom voorwaarden aan verbonden.