OnderwijsAdvies en Marant: Optimale ontwikkelkansen voor meertalige leerlingen

Het onderwijs volgt de ontwikkelingen in de samenleving. Vooral in de grote steden groeit de diversiteit in de samenleving en is meertaligheid het nieuwe normaal. Om alle kinderen de kans te geven om zich optimaal te ontwikkelen, zal het onderwijs hierop in moeten spelen.


Anneke Jehee is accountmanager bij OnderwijsAdvies, een integrale dienstverlener die scholen zowel praktisch als strategisch ondersteunt bij de ontwikkeling van het onderwijs en de zorg voor leerlingen.

Jehee: ”Met onze kennis en expertise in combinatie met die van scholen, proberen wij samen antwoorden te geven op het vraagstuk meertaligheid in de klas, al wisselt de exacte oplossing enorm. Het maakt tenslotte veel uit welke meertalige achtergrond een kind heeft. Wat is de achtergrond? Gaat het om een vluchteling of een expat? Hoe is diens thuissituatie? Zijn er sprake van trauma’s? Hoeveel jaren onderwijs heeft het al genoten? Al die verschillende achtergronden maken het probleem heel divers.”


OP EIGEN NIVEAU

Barbara Mindé, meerschools directeur OBS De Notenkraker en OBS Ypenburg herkent wat Jehee zegt: “Ik kom bij een school vandaan waar met name vluchtelingen en asielzoekers voor taaldiversiteit zorgden. Nu, in Ypenburg zitten we midden in een Vinex-wijk en bestaat het meertalige gedeelte grotendeels uit expats. Bij beide scholen zie je in de Nederlandse taalbeheersing hetzelfde probleem, alleen verschillen ze in de hoeveelheid onderwijs die deze kinderen al hebben kunnen volgen. Daarom toetsen wij vooraf welke vaardigheden ze al hebben in hun eigen schrift en taal. Kunnen ze al letters herkennen? Zijn begrijpend lezen-technieken ontwikkeld? Daarna kunnen we ze op hun eigen niveau ook Nederlands aanleren.”

“Wanneer de cultuur en taal van de leerlingen gerespecteerd wordt, vergroot dit hun kansen op succesvolle integratie binnen de Nederlandse cultuur.”

LABELTJES PLAKKEN

Jehee: “Het wordt nu door veel scholen nog gezien als een taalachterstand. Deels klopt dat, omdat ze het Nederlands nog niet voldoende beheersen. Maar dat wil niet zeggen dat ze achterlopen op taalontwikkeling. Als een kind in de thuistaal wél weet wat een bal is, maar in het Nederlands niet, dan heeft het kind die kennis wel, alleen moet er nog een labeltje ‘bal’ geplakt worden. Door te kijken naar de (leer)achtergrond van een kind geef je de ruimte aan het kind om zichzelf te zijn en daardoor beter te leren.”

Het antwoord op dit vraagstuk lijkt dan ook niet te liggen in het ‘onderdompelen’ in de Nederlandse taal, zoals voorheen vaak gedacht werd. Dat heeft zelfs een averechts effect, zegt Jehee: “Om te kunnen leren, moet je je veilig voelen. Als een kind de hele dag een vreemde taal om zich heen hoort en het niks mag in zijn/haar eigen taal, dan voelt het zich minder snel veilig. En zal het ook minder snel leren. Als een school een kind kan laten voelen dat het een stukje van zichzelf mee mag nemen, dan hebben ze daar beide baat bij.”


NIEUWKOMERSKLASSEN

Kinderen die tussen de zes en de twaalf jaar oud zijn en minder dan twee jaar in Nederland wonen kunnen op veel scholen terecht in een nieuwkomersklas. Daar ligt de focus op het aanleren van de Nederlandse taal. Jehee: “Na 1,5 jaar nieuwkomersklas beheersen de leerlingen het Nederlands nog niet vloeiend. Nieuwkomersklassen helpen, maar zijn dus niet het definitieve antwoord.”

Mindé sluit daarop aan: “Wij hebben twee nieuwkomersklassen, maar ik sta altijd op voor dat die meertaligheid binnen de héle school belangrijk is. Voortdurend stromen kinderen uit naar de reguliere klassen, die dan een enorme sprong moeten maken om mee te komen in de les. Daarnaast zijn er ook een aantal die niet eens in aanmerking komen voor een nieuwkomersklas. En die zitten ook op onze school. Door overal met deze kinderen mee te bewegen, help je ze enorm op weg.”


HET VOLLEDIGE TAALREPERTOIRE INZETTEN

Volgens beiden moeten we dan ook met deze verfrissende blik gaan kijken naar meertaligheid op school. Mindé: “Vroeger was het zo dat er altijd en overal op school Nederlands gesproken móést worden. Dat zien wij écht anders.

Jehee licht dit toe: “Het ontwikkelen van een goede Nederlandse taalvaardigheid is belangrijk voor schoolsucces. Wanneer leerlingen daarnaast hun volledige talenrepertoire in mogen zetten, komt dit het leren ten goede. Zij kunnen daardoor namelijk alle kennis en vaardigheden waarover zij beschikken inzetten bij het leren.”

Mindé vertelt dat leerlingen bij hen ook in het Engels communiceren, wanneer ze er in het Nederlands niet uitkomen. Jehee schiet haar bij: “Voor deze kinderen geldt dan dat ze zichzelf kunnen en mógen zijn. Ze voelen zich veiliger, omdat er rekening met hen gehouden wordt. En tegelijk doen Nederlandstalige kinderen die met ze meepraten daar ook hun voordeel mee.” School is uiteindelijk een oefenplaats waarbij leerlingen worden voorbereid op samenleven in de maatschappij. En wanneer de cultuur en taal van de leerlingen gerespecteerd wordt, vergroot dit hun kansen op succesvolle integratie binnen de Nederlandse cultuur.


Meer infomatie vindt u op:

www.onderwijsadvies.nl/kansengelijkheid
www.marant.nl
www.andersorganiserenvanonderwijs.nl


Leuk artikel?

Share on Facebook
Share on Twitter
Share on Linkdin
Share on Pinterest

Laat een reactie achter

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd.

Gerelateerde Artikelen

Ontvang het laatste nieuws

Schrijf je in voor onze nieuwsbrief

En mis nooit meer een artikel.